Wanneer ze is ontstaan weet ik eigenlijk niet precies. Ze is er voor mijn gevoel altijd wel geweest. Al denk ik dat ze in mijn pubertijd full blown tot uiting kwam. En misschien is ze vanaf dat moment stiekem de boel wel een beetje gaan overnemen. Over wie heb je het denk je misschien. Nou, het stemmetje in mijn hoofd. Ze is er altijd en vindt werkelijk overal wel iets van. Het is het stemmetje wat ik zo sterk met mij als persoon had geïdentificeerd.
Ik dacht dat ik het stemmetje was! Het waren mijn gedachten en gevoelens die tot uiting kwamen in dit stemmetje, dat leek mij gewoon hoe het hoorde. Jarenlang heb ik er geen seconde aan getwijfeld dat dit stemmetje de waarheid sprak tegen mij en kwam het eigenlijk maar sporadisch voor dat ik er tegenin ging.
Ik was vaak zelfs blij dat het stemmetje mij wees op alle risico’s en dat ik daardoor bewust kon proberen mijn grootste angsten geen waarheid te laten worden. Dus als het stemmetje mij zei dat die of die mij niet aardig leek te vinden, want hij of zij deed zo en zo en dat wees toch wel duidelijk op dit of dat, nou dan was de kans groot dat ik afstand nam van die persoon, want die vond mij toch niet aardig. Of op zijn minst benaderde ik die persoon met een stuk meer argwaan. Gelukkig maar dat mijn stemmetje mij daarop wees! Stel je voor dat ik er helemaal enthousiast op af was blijven gaan en diegene zou ineens tegen me zeggen, “maar ik vind jou helemaal niet aardig!” Dat moest natuurlijk koste wat kost voorkomen worden en daar hielp het stemmetje mij mee.
Of als ik iets geks in mijn hoofd haalde en iets geheel nieuws en spannends wilde gaan ondernemen, dan was dit aardige stemmetje er gelukkig om mij erop te wijzen dat de kans dat het mis zou gaan toch best wel groot zou zijn. En op mijn snufferd gaan, omdat ik faalde in wat het dan ook was wat ik me in mijn hoofd haalde. Tja daar had ik natuurlijk geen zin in. Hoe fijn dus dat mijn stemmetje mij toch echt nog even tien keer goed na liet denken over dingen, met als gevolg grote kans dat ik maar weinig nieuws en spannends ondernam…
Maar dan… toen kwam daar opeens een moment dat ik bewust met mijn persoonlijk leiderschap aan de slag ging. Ik ben altijd wel iemand geweest die wilde leren en mij bezig hield met persoonlijke ontwikkeling en theorie opzoog als een spons. Maar nu was het voor het eerst dat ik trainingen en cursussen ging volgen waarin ik heel open mijn eigen overtuigingen en patronen ging onderzoeken en tegen het licht durfde te houden. Daarvoor zocht ik voornamelijk de dingen uit waar mijn stemmetje mee akkoord ging en die pasten daardoor juist vaak bij mijn overtuigingen en bevestigden mijn patronen alleen maar.
Mijn verbazing was enorm toen ik tot de conclusie kwam dat het stemmetje niet is wie ik ben!
Het is niets meer dan het signaal, ingegeven door mijn angstbrein, wat me altijd wil voorbereiden op het allerergste wat er kan gebeuren. Niets meer en niets minder. Het stemmetje heeft geen helderziende gaven. Het stemmetje weet net zo min wat er in ieder ander omgaat als de groenteboer in de supermarkt of de buurvrouw achter de geraniums. Hoe het stemmetje zich uit kan ook per persoon verschillen. Bij de een is het stemmetje voornamelijk angstig en huiverig om dingen aan te gaan. Bij de ander kan het stemmetje meer continu kritisch zijn en je bij elke stap naar beneden halen of wijzen op hoe het hoort en de lat onmogelijk hoog leggen. Hoe het stemmetje zich uit, heeft veelal te maken met ervaringen uit je vroege jeugd en welke voorbeeldfiguren jij je stemmetje zelf naar nagebootst hebt.
Vergis je niet, het is heel aardig hoor dat het stemmetje wil wijzen op alle honderduizendmiljoenen drama’s of persoonlijke mankementen die op elke straathoek en in elk contact te wachten kunnen staan. De kans dat ze daadwerkelijk uitkomen is alleen nihil. Of beter gezegd, nihil als ik mij er niet naar ga gedragen! Want dat is wel precies wat er bij mij gebeurde. Het stemmetje maakte dat ik zo enorm gefocust was op de nadelen en risico’s, dat ik in heel mijn houding en gedrag op zoek was naar de bevestiging van hetgeen het stemmetje mij voor probeerde te waarschuwen.
Nu hoef je dus geen helderziende te zijn om te kunnen bedenken wat dat tot effect heeft….
Ja dus, ik kreeg vaak genoeg de bevestiging dat het stemmetje inderdaad gelijk had. Niet omdat het stemmetje helderziend was, maar simpelweg omdat ik mijn eigen selffulfilling profecy aan het creëren was keer op keer. En ik steeds maar weer meer ervan overtuigd raken dat het stemmetje zo waardevol en belangrijk was, want zij had toch mooi wel steeds gelijk gekregen…
Daarmee heb je dus een patroon van heb ik jou daar te pakken!
Van een vriendin die altijd en eeuwig alleen maar de focus legt op wat je niet kan, niet goed doet, vooral niet moet doen en je zegt dat allerlei mensen je nooit aardig zullen vinden en dat alles wat je ooit wil proberen grote kans heeft om te mislukken en dat je daar niet goed genoeg voor bent… Daar zou je, hoop ik toch echt, vrij snel afstand van nemen….. Waarom nemen we het dan zo serieus als het in ons eigen hoofd zit?
Nu kan je geen afscheid nemen van je innerlijke criticus en dat moet je ook niet willen. Het stemmetje heeft echt het allerbeste met je voor, ook al voelt dat soms niet zo. Alleen is het écht niet helpend om het op de voorpagina te plaatsen in grote schreeuwletters of de hele dag prominent op hoog volume te beluisteren. Dat hoeft ook helemaal niet en is de bedoeling van het stemmetje ook niet eens. Het stemmetje wil heus wel dat we gelukkig zijn en een leuk leven leiden. Alleen wil het stemmetje dat wel zo makkelijk en veilig mogelijk en vooral zonder enige kans op afwijzing, schaamte of spanning.
We weten wel een beetje hoe het werkt, toch? Als ik mijn kind elke dag bij iedere zucht en scheet volledig de aandacht geef en opspring om aan zijn behoeften gehoor te geven, dan gaat hij dat best een beetje leuk vinden en er ook vanuit dat dat is hoe het werkt. Zodra ik ineens besluit dat ik teveel tijd besteed hieraan besteed en dat anders wil gaan doen… Ja dan zal er echt wel even wat weerstand volgen. Niets en niemand vindt het fijn om zomaar ineens anders behandeld te worden als het als prettig ervaren werd en al helemaal niet als diegene daadwerkelijk het gevoel heeft heel hard te werken om jou zo veilig mogelijk te houden. Uiteindelijk hebben we zelf bepaalt hoeveel ruimte het stemmetje feitelijk heeft gekregen in ons hoofd.
Oké dus niet abrupt een scheiding aanvragen en rigoureus afstand nemen van onze innerlijke criticus, maar wat dan wel? Er valt doorgaans best te praten met je innerlijke criticus. Eigenlijk lijkt het best een beetje.. eh ja eigenlijk gewoon een mens. Een mens wat gezien en gehoord wil worden. Die erkenning wil krijgen voor het meedenken en voor het zijn best doen om jou veilig te houden. En zoals ieder mens, heeft iedere innerlijke criticus zijn eigen gebruiksaanwijzing. Even zoeken dus en kijken waar die van jou het beste op reageert.
Wat ik heb gemerkt dat bij mijn innerlijke criticus goed werkt, is haar omarmen. Ik zie dat ze echt haar best doet voor mij en heel bezorgd kan zijn. Maar zoals ik mijn zoontje heus wel heel serieus neem en zijn mening heel erg waardeer, laat ik hem niet alles bepalen. Uiteindelijk ben ik de volwassene en neem ik de eind beslissing. Zo gaat het nu ook een beetje bij mijn innerlijke criticus; “Ja schat ik heb je gehoord en heus ik zal echt na blijven denken. Maar ik ga heus niet dood als… en zelfs al gebeurt er dan wel iets vervelends, dan lukt het me heus wel om ….”
Behandel hem / haar met wat humor en luchtigheid. Geef haar een naam, maak er een grappig typetje van of juist de stem van een dierbare waar je wel goed mee kan sparren en wat van kan hebben. Maar wat je ook doet; ontken en negeer haar niet, want dat zal de innerlijke criticus niet accepteren en maakt hem groter en groter waardoor het juist een woest monster wordt! Denk hiervoor maar aan die schattige Gremlin beestjes als ze met water in aanraking kwamen…
Ze is niet je vijand, echt niet, behandel haar dan ook niet zo. Reik elkaar liever de hand toe…
sta*FIER* en leer samenwerken met je innerlijke criticus